Op enkele honderden kilometers ten westen van Zuid-Amerika ligt een bijzonder eiland, namelijk Paaseiland. Dit eiland is zo bijzonder door de beelden die zich hier bevinden, de paaseiland beelden, ook wel de Moai genoemd. De Moai beelden zijn gehouwen uit vulkanisch gesteente. In totaal zijn er wel meer dan 900 paaseiland beelden. Vaak wordt gedacht dat de beelden stenen hoofden zijn. Echter zijn het in werkelijkheid figuren met hoofden die buitenproportioneel zijn. De armen van de figuren lopen langs het torso met de handen op de buik. Opvallend is dat de beelden geen benen of voeten hebben. De geschiedenis van de beelden is interessant. Zo zijn er meerdere theorieën over hoe de beelden op hun uiteindelijke plaats terecht zijn gekomen. 

Door wie zijn de beelden gemaakt?

De paaseiland beelden zijn al lange tijd geleden gemaakt. Door middel van archeologische onderzoekstechnieken en bronnen zoals kunst heeft men kunnen achterhalen dat de Moai beelden ongeveer vanaf de 11e eeuw zijn gebouwd. Maar door wie werden deze reusachtige beelden gemaakt?  

De Moai zijn gemaakt door Polynesische kolonisators die tussen 1250 en 1500 per boot op Paaseiland aangekomen zijn. Dit volk, afkomstig van de Fiji-eilanden, bouwde in korte tijd een beschaving op Paaseiland. Zo maakten ze ook de de paaseiland beelden. Na de 17e eeuw werden er echter geen nieuwe beelden meer gemaakt.

Betekenis van de Moai beelden

Je zult je misschien afvragen waarom de Polynesiërs zoveel moeite hebben gedaan om zoveel reusachtige beelden te maken. Er zijn meerdere theorieën die het ontstaan van de paaseiland beelden verklaren. Sommigen menen dat de Moai beelden dienden als statussymbool. De beelden zouden macht en kracht op zowel religieus als politiek gebied symboliseren. Anderen denken dat de beelden uit verveling zijn gemaakt. De theorie waar de meeste archeologen achter staan is echter dat de beelden dienden als eerbetoon voor de voorouders van de bevolking en het hoofd van de familie. De beelden zouden dat stamhoofden of overleden familieleden kunnen nabootsen. 

Locatie en uiterlijk van de Moai

Het merendeel van de beelden bevinden zich op ‘Rano Raraku’, de hoofdgroeve van het volk. Ongeveer de helft van de beelden zijn op deze locatie gebleven. De rest van de beelden werden over het eiland verspreid. Hier werden de beelden op ‘ahu’, platformen, geplaatst. Hoe groter het beeld was, hoe meer status het stamhoofd voor wie het beeld gemaakt werd was. Er was dus echt een competitie in de cultuur van de Polynesiërs. Paro, het grootste beeld van bijna 10 meter hoog woog wel 75 ton. 

Na afwerking van een beeld werd deze rechtop gezet en naar de juiste locatie getransporteerd. Hier kregen sommige beelden ter decoratie een pukao, een hoofddeksel gemaakt van licht rood vulkanisch gesteente. Omdat deze pukao los op de beelden gelegd werden, zijn de meeste inmiddels vergaan. Echter zijn er nog een aantal pukao teruggevonden. Ook waren de meeste beelden versierd met uitgehouwen patronen en sommige hadden zelfs beschilderingen. Helaas zijn ook deze schilderingen grotendeels met de loop der jaren door erosie verdwenen. 

Paaseiland beelden in musea

Tegenwoordig staan niet alle paaseiland beelden meer op Paaseiland. Er zijn namelijk elf beelden van het eiland afgehaald en naar musea wereldwijd verplaatst, waar ze tentoongesteld worden. Je kunt deze beelden onder andere in Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel, het Louvre en het British museum bewonderen. Verder zijn er beelden in het National Museum of Natural History, het Manchester Museum en het het Musée du quai Branly te vinden. 

Hoe zijn de beelden op hun definitieve plaats gebracht?

Dan rest ons nog een laatste vraag: Hoe zijn de paaseiland beelden uiteindelijk naar hun uiteindelijke plaats gebracht? Ook hier is geen eenduidig antwoord op. Er zijn meerdere theorieën die een verklaring bieden. De eerste theorie is de boomstam theorie. Deze theorie zegt dat de beelden op boomstammen werden bevestigd om de boomstammen vervolgens als rollers te gebruiken. Hierdoor konden de beelden over een afstand getransporteerd worden. Volgens een andere theorie, de waggel theorie, zouden aan het hoofd van een beeld touwen bevestigd worden. Aan elk touw trokken groepen mensen in een bepaald ritme om zo de beelden te verplaatsen. 

Er is ook een theorie die ervan uitgaat dat de beelden liggend werden versleept. Er zou dan een constructie met touwen en twee boomstammen worden gemaakt om vervolgens een beeld een beetje op te tillen en te verschuiven. Tot slot werden de beelden volgens de laatste theorie liggend op een soort slee vastgemaakt en over de grond gesleept. Deze slee werd met behulp van boomstammen in de vorm van een ladder gemaakt.